‘
Waarom nog meer wijn maken – er is al zoveel wijn?’ werd mij al een paar keer gevraagd. Dit is mijn antwoord:
Wijn is meestal een blend van verschillende druiven, dat geldt ook voor vele grote namen in de wijnwereld en er is een goede reden voor. Neem bijvoorbeeld Bordeaux: producenten in Médoc of Graves mengen vaak hun Cabernet Sauvignon met wat Merlot om de vaak te harde en soms (vooral vroeger) onrijpe tannines van Cabernet te harmoniseren en ze voegen wat Petit Verdot toe (vaak ca 4%) toe voor de kleur en wat Cabernet Franc voor meer complexiteit. Andere wijnen die in wezen blends, zijn zijn: Rioja, Ribera del Duero, Douro, Port, Chianti, de meeste rode wijnen uit Languedoc en Rhône en ook veel Champagnes (hoewel niet alle). Allemaal belangrijke namen en deze mengtradities zijn al eeuwen oud, want producenten wilden er zeker van zijn dat de wijn altijd goed is.
Een ander argument voor het mengen in het verleden was dat soms één druivensoort goed is gerijpt, en een andere niet helemaal met wat onrijpe tannines als resultaat: de gemengde wijn werd gemakkelijk drinkbaar en meer harmonisch. In Oostenrijk bijvoorbeeld is de beroemde ‘gemischter Satz‘ een voorbeeld van zo’n oude traditie die nog steeds bestaat: alle verschillende druiven van de wijngaard – vaak meer dan tien – worden samen geoogst en gegist. Vroeger was dit normaal gebruik in de meeste europese wijngaarden en het feit dat sommige druiven onrijp zouden zijn, werd geaccepteerd.
Als wijnen met zorg worden gemengd, kan de combinatie een bijzondere en rijke wijn opleveren: een paar van de beste wijnen ter wereld zijn blends die met veel zorg zijn geproduceerd: één druif kan structuur, tannines, intensiteit van smaken (bijv.Cabernet Sauvignon), een andere druif kan zorgen voor goede zuren, kleur en een aantal verfijnde aroma’s (zoals Barbera) en als de verschillende karakters elkaar mooi aanvullen dan kan de wijn een fantastisch complex van aroma’s en smaak-sensaties bieden.
Zulke wijnen hebben een wat langere rijpingstijd nodig en dat is misschien de reden dat blends in sommige wijnlanden zeldzaam zijn, zoals Italië of Duitsland. Waarschijnlijk is dat omdat lokale markten gewend zijn hun wijnen te drinken in een jonger stadium en een wijn van ‘e’en druif vaak sneller klaar is om te drinken en ook gemakkelijker het karakter van die druif laat zien. Voor mij is dit ok, maar het potentieel van blends van wijnen mag niet worden vergeten.
Een ander aspect is dat sommige wijnen in feite blends zijn, maar niet als zodanig zijn aangeduid: dit geldt voor de meeste wijnen met een druif op het etiket: Barbera d’Asti DOCG kan volgens de wet tot 15% wijn van andere druiven bevatten (of ook wel geconcentreerde most) en deze aanpak vind je terug in veel wijnwetten. Nog een voorbeeld: Cabernet-wijnen uit Chili, Californië, Zuid-Afrika, enz, bevatten vaak een percentage Merlot of andere druiven dat kan oplopen tot 30% en dit is bij wet geaccepteerd. Andersom bevat Merlot vaak een beetje Cabernet. Ik ben het niet eens met deze praktijk, omdat ik van mening ben dat het geven van de juiste informatie aan de consument van het grootste belang is. Waarom moeten we de consument steeds misleiden met een wijn die in feite een blend is, terwijl ze denken dat het een wijn van een druif is? Consumenten moeten correct worden behandeld en het zou normaal moeten zijn om de 15, 20 of 30 procent van andere druiven op het etiket aan te geven. In feite zijn de meeste wijnen die als een druif worden aangeduid toch een blend – slechts een klein percentage is geen blend. (Het feit dat in sommige gevallen wijnen zijn verrijkt met andere druiven, niet toegestaan door de wet, is nog een andere kwestie ..).
In landen als Italië (of Duitsland) kan blend beslist een goede wijn zijn als het concept goed in elkaar zit: in Piemonte zijn enkele van de beste wijnen blends (ook sommige wijnen van Gaja) maar de aandacht gaat nog steeds naar de grootste wijn aller tijden: Barolo. Barolo (samen met Barbaresco) is voor mij de grootste wijn van de planeet, een zeldzame combinatie van een grote druif, Nebbiolo, en een habitat die zulke speciale omstandigheden biedt: de wijngaarden van Barolo.
Maar in Italië kiezen de meeste producenten traditioneel voor wijnen van een druif – sinds het herbeplanten van de wijngaarden na Phylloxera (daarvoor was er ook in Piemonte veel ‘gemischter Satz‘). En Piemonte biedt een groot potentieel voor het maken van blends: Piemonte bezit een uniek scala aan inheemse druiven en het zorgvuldig blenden kan geweldige wijnen creëren, ook in minder bekende wijngebieden. Piemonte is een van de meest vooraanstaande wijngebieden met een klimaat gematigd door de Alpen, lichte zee-invloed en gematigd strenge winters. Dit, in combinatie met vaak kalkrijke bodems met wat klei-zandige bovengrond zorgt voor de voorwaarde voor wijnen met fijne aroma’s en zulke verfijnde smaken. Daarom maak ik dit statement: ik wil laten zien dat Piemonte één van de meest interessante wijngebieden ter wereld kan zijn voor blends van eigen, inheemse druiven.
Daarom heb ik deze wijn gemaakt: een blend van 70% Barbera, 26% Nebbiolo (van Barbaresco-wijngaarden) en 4% Merlot: geproduceerd door Az.Agr. Bera in Neviglie (ik ben niet de producent, ik ben verantwoordelijk voor het concept). En ik ben Valter Bera en zijn familie zeer erkentelijk dat ze deze wijn hebben geproduceerd: officieel is het hun wijn en als zodanig geregistreerd – de wijn draagt mijn naam omdat het concept van mij is. Bera is een traditionele, Piemontese familie, ze bewerken hun wijngaarden met grote zorg en zijn zeer goede wijnmakers, daarom is dit project in goede handen.
Foto: Valter Bera en zijn zonen Riccardo en Umberto
De wijn is vrij intens maar behoudt zijn frisheid als gevolg van de zuurgraad van de Barbera. De basis-Nebbiolo is al een geweldige wijn (ik was enthousiast van het proeven!) en biedt een verfijnde structuur, body en elegant fruit aan de wijn. De 4% Merlot levert wat zacht, mollig fruit en het aroma domineert vooral in het begin enigszins. De wijn is nu prima te drinken, maar wordt nog beter na een paar jaren rijpen, hij zal wat intenser en complexer worden met steeds een goede frisheid, intens fruit en lengte. Een uitstekende wijn dus en dat was vanaf het begin mijn bedoeling.
De jaargang 2015 zal anders zijn omdat ik Freisa wil introduceren in de blend, waarschijnlijk zal het een mix zijn van 50% Barbera, 30% Nebbiolo en 20% Freisa. Freisa is in Piemonte wat ondergewaardeerd maar kan veel karakter aan de blend leveren. Het is mijn bedoeling om dat aan te tonen. De eerste monster-proeverijen toonden veel potentie!
Een witte wijn uit een andere wijnregio is nu in voorbereiding: volg de berichten!
Paul Balke
DE WIJN IS NU VERKRIJGBAAR IN NEDERLAND: U KUNT MIJ MAILEN VOOR BESTELLINGEN EN INFORMATIE: paulbalke@hotmail.com
Foto: Wijngaarden in de Langhe, Piemonte